ახალი ქართულ-ოსური ომი უკვე მომხდარი ფაქტია. უკვე ცნობილია გამარჯვებულიც – თბილისი. ოღონდ, რა თქმა უნდა, ერთი პირობით – ამის საშუალება მას მოსკოვმა უნდა მისცეს.

ოფიციალური რუსეთის შედარებითმა პასიურობამ უკანასკნელი დღეების მოვლენებს უკვე დაასვა გადამწყვეტი დაღი. საგარეო საქმეთა სამინისტროს გაბრაზებული ტონი და დეპუტატების თეატრალიზებული წყევლა-კრულვა არ ითვლება. სანამ საქმეში სამხედრო მუშტი არ ჩართულა, ეს ყველაფერი მხოლოდ და მხოლოდ ქართული ჯარების შეტევის ხმაურიანი თანხლებაა.

რეგიონში განლაგებულმა რუსულმა ძალებმა, იქ მყოფი ნომინალური სამშვიდობოების ჩათვლით, ვერ შეძლეს და, შესაძლოა, არც უცდიათ სისხლისღვრის შეჩერება.

ქართული არმიის სტარტზევე შეჩერება მათთვის არც ისე რთული იქნებოდა. მიუხედავად წესისამებრ განაწილებული როლებისა, ეს არ გაკეთდა.

რა არის ამის მიზეზი? სააკაშვილის ოსტატური საგარეოპოლიტიკური მანევრები? პუტინის ოლიმპიური მოგზაურობა? მედვედევის ვოლგისპირული ტურნე?

ან, იქნებ წინასწარვე იქნა მიღებული იოლად რეალიზებადი გადაწყვეტილება, რომ მოვლენებისთვის ბუნებრივად განვითარების საშუალება მიეცათ? თუ ასეა, მაშინ ეს იქნებოდა რუსეთის სამხრეთკავკასიური პოლიტიკის უდიდესი შემოტრიალება ბოლო 15 წლის განმავლობაში. და თუ ასე არ არის და მასშტაბური ძალისმიერი ჩარევა გველის, მაშინ მისი ფასი – პოლიტიკურიც და კონფლიქტის ყველა მონაწილის მიერ დაღვრილი სისხლისაც – გაცილებით მაღალი იქნება, ვიდრე სულ ახლო წარსულში შესაძლოა ყოფილიყო.

და თუ ეს არის არა კურსის შემოტრიალება, არამედ დაყოვნება, მაშინ ამ დაყოვნების მიზეზები, შესაძლოა, ყველაზე ბანალურიც კი იყოს. გარდა წესად ქცეული გაურკვევლობისა, ზუსტად არავინ იცის, ვისგან უნდა იღებდნენ ბრძანებას ძალოვნები. მართალია, ითქვა, რომ მათ პრემიერ-მინისტრი ხელმძღვანელობს, მაგრამ, კონსტიტუციის მიხედვით, მთავარსარდალი მაინც ახალი პრეზიდენტია და მთავარი პოლიტიკური პასუხისმგებლობა, გადაწყვეტილებისთვის, როგორიც არ უნდა იყოს იგი და ვის მიერაც არ უნდა იქნას მიღებული, დიმიტრი მედვედევს ეკისრება. არ არის გამორიცხული ისიც, რომ საჭიროა დრო, რათა მედვედევმა კარგად გაიაზროს, არის თუ არა მზად ზიდოს ეს ტვირთი.

უშუალო შემსრულებლესბ მოუწევთ საკუთარ თავს დაუსვან კითხვა: საბოლოოდ მათ ხომ არ დააკისრებენ პასუხისმგებლობას? ასეთი რამ 80-იანების ბოლოს ერთხელ უკვე მოხდა და, ისიც, სწორედ კავკასიაში ძალისმიერი ჩარევის შემდეგ.

ხოლო თუ მართლა კურსის ცვლილებაზეა საუბარი, ან, მარტივად რომ ვთქვათ, მოსკოვის ცხინვალელი პროტეჟე ბედის ანაბარა რჩება, მაშინ ამისათვის რაღაც რაციონალური მიზეზი მაინც უნდა არსებობდეს.

ისე კი, მიზეზების პოვნა არც ისე ძნელია. აფხაზურისგან განსხვავებით, სამხრეთოსური თვითგამოცხადებული რეჟიმი ვერ აღმოჩნდა საკმარისად მტკიცე, ვერ მოიპოვა თანამემამულეთა ერთსულოვანი მხარდაჭერა და საკმაოდ კომპაქტურ ტერიტორიაზე ვერ შეძლო კონტროლის დამყარება. მისი დამოკიდებულება მოსკოვზე არის კრიტიკულად დიდი და თავად ამ ფაქტიდან გამომდინარე შეეძლოთ მფარველებს დაეშვათ აზრი – ხომ არ დადგა დრო, დავხუროთ ძვირადღირებული, არაფრისმომტანი და არც ისე წარმატებული პროექტი?

რაც არ უნდა ცინიკურად გამოიყურებოდეს მრავალწლიანი სატელიტების ბედის ანაბარად მიტოვება, უნდა აღინიშნოს, რომ რეალური პოლიტიკა, სხვადასხვა დროს და სხვადასხვა სიტუაციებში, გაცილებით მძიმე გადაწყვეტილებების მიღების აუცილებლობას გვკარნახობს.

ეს, სხვა თვითგამოცხადებულ სახელმწიფოებში, რასაკვირველია, რუსეთისადმი ნდობას შეასუსტებს, თუმცაღა, იმავე აფხაზებისთვის იაფფასიანი კონკრეტული აქციების შეთავაზების საშუალებით ამ უსიამოვნო ეფექტის ნულამდე დაყვანა დიდ სირთულეს ნამდვილად არ წარმოადგენს. უბრალოდ, დაარწმუნებენ, რომ მათთან მიმართებაში განსხვავებული სცენარიო დაწერილი.

ასეა თუ ისე, რუსეთის პოლიტიკა ისტორიულ გზაგასაყარზე იმყოფება: ან ფართომასშტაბიანი ომი საქართველოსთან, ანაც ღონისძიება, რომელიც საკამათო რეგიონიდან საკუთარი სახის შენარჩუნებით გასვლის მაქსიმალურ შესაძლებლობას იძლევა.

თუ – პირველი, მაშინ რუსეთის უზარმაზარ ნაბიჯს გადადგავს ბუა-სახელმწიფოების თანამეგობრობაში გაწევრიანების გზაზე.

ქართული ჯარის დაგვიანებული განდევნა მის მიერ უკვე ფაქტობრივად კონტროლირებადი იმ მიწებიდან, რომლებიც, საერთაშორისო ნორმებით, საქართველოს ეკუთვნის, თუ წარსულში დავიწყებთ ანალოგების ძებნას, ავღანეთის ოპერაციას წააგავს, შემცირებულ მასშტაბებში.

რთულია, წინასწარ განვსაზღვროთ კონკრეტული საერთაშორისო პრობლემები, რომლებიც ამ შემთხვევაში შეგვექმნება, მაგრამ ეჭვსგარეშეა, რომ აღნიშნული პრობლემები იქნება ძვირადღირებული და დროში გაწელილი.

ხოლო თუ სამხრეთ ოსეთს მართლაც ბედის ანაბარად ტოვებენ, მაშინ მოსკოვის თანამდევი ქმედებები შესაძლოა იმ ქმედებების გაგრძელებად იქცეს, რომლებიც ამჟამად ხორციელდება.

გაეროს მეხთატეხა სწორედ იმისთვის არის მოგონილი, რომ მეხი უმტკივნეულოდ დაეცეს. მოხალისეების ზურგსუკან მყოფი რეალური სამხედრო ძალის გარეშე გაგზავნა სერიოზულ ზეგავლენას ვერაფერზე მოახდენს. დასვამენ სამხრეთ ოსეთის ლიდერებს მოლაპარაკების მაგიდასთან ქართველებთან, რომლებიც მოწინააღმდეგეს ისეთ სამშვიდობო პირობებს უკარნახებენ, რომლებშიც რუსეთის ინტერესები და ამბიციები იქნება გათვალისწინებული.

მოსკოვმა ჩარევის მომენტი ხელიდან გაუშვა. შესაძლოა, ამან არ შეამცირა ალბათობა, მაგრამ, ნამდვილად დაამძიმა მოსალოდნელი შედეგები. მეორე მხრივ, უჩვეულო სიტუაცია, რომელიც რეგიონში იქმნება, უჩვეულო დიპლომატიური სვლებისთვის და არასტანდარტული მიდგომებისთვის ახალ ასპარეზს ქმნის. უკანასკნელ წლებში ჩვენში დავიწყებას მიეცა პოლიტიკური არასტანდარტულობა. იქნებ, დადგა დრო, რომ გავიხსენოთ?